تسعیر ارز چیست؟

 

 برای‌ انعکاس‌ معاملات‌ ارزی‌ و عملیات‌ خارجی‌ در صورتهای‌ مالی‌ واحد تجاری‌ باید معاملات‌ ارزی‌ و صورتهای‌ مالی‌ عملیات‌ خارجی‌ به‌ واحد پول‌ گزارشگری‌ (ریال‌) تسعیر شود.

 

موضوعات‌ اصلی‌ در حسابداری‌ معاملات‌ ارزی‌ و عملیات‌ خارجی‌ عبارت‌ از این‌ است‌ که‌ چه‌ نرخی‌ برای‌ تسعیر بکار گرفته‌ شود و آثار مالی ‌ناشی از تغییر نرخ‌ ارز چگونه‌ در صورتهای‌ مالی‌ شناسایی‌ شود.

 

 هدف‌ این‌ است‌ که‌ تسعیر معاملات‌ ارزی‌ و عملیات‌ خارجی‌ به نحوی‌ صورت‌ گیرد که‌ نتایج‌ آن‌ عموماً با آثار تغییرات‌ نرخ‌ ارز بر جریانهای‌ وجوه‌ نقد واحد تجاری‌ و ارزش‌ ویژه‌ آن‌ هماهنگی‌ داشته‌ باشد و این‌ اطمینان‌ را ایجاد کند که‌ صورتهای‌ مالی‌ تصویری‌ مطلوب‌ از نتایج‌ عملکرد ارائه‌ می‌دهد.

 

همچنین‌، صورتهای‌ مالی‌ تلفیقی‌، نتایج‌ مالی‌ و ارتباط‌ اقلام‌ را به گونه‌ای‌ که‌ در صورتهای‌ مالی‌ ارزی‌ قبل‌ از تسعیر نشان‌ داده‌ شده‌ است‌، منعکس‌ کند.

مطابق با استاندارد حسابداری شماره 16:

 

 یك واحد تجاری می تواند فعالیتهای خارجی خود را به دو طریق انجام دهد:

1-معاملاتی را به ارز انجام دهد.............(تسعیر معاملات)

2-دارای عملیات خارجی باشد........(تسعیر صورتهای مالی)

 

 موضوع اصلی در حسابداری معاملات ارزی و عملیات خارجی شامل 2 مورد زیر است:

1-چه نرخی برای تسعیر بكار برود.

2-آثار ناشی از تغیير نرخ چگونه در صورتهای مالی شناسائی شود.

 

هدف از تسعیر معاملات ارزی و عملیات خارجی چیست؟

1-آثار تغیيرات نرخ ارز بر جریانهای وجه نقد واحد تجاری با ارزش ویژه آن هماهنگی داشته باشد( تسعیر باید طوری انجام شود كه صورت جریان وجه نقد و صورت سود زیان هماهنگی داشته باشند.)

2-صورتهای مالی تصویری مطلوب از نتایج عملكرد را ارائه دهد.

3-صورتهای مالی تلفیقی ، نتایج مالی و ارتباط اقلام را به گونه ای كه در صورتهای مالی قبل از تسعیر نشان داده شده است ، منعكس نماید.

 

 الزامات این استاندارد برای موارد زیر است:

1-تسعیر معاملات ارزی

2-تسعیر صورتهای مالی عملیات خارجی كه از طریق تلفیق یا ارزش ویژه در صورتهای مالی واحد تجاری منعكس می شود.

3-ارائه مجدد صورتهای مالی از ریال به سایر ارزها مشمول این استاندارد نیست

4-نحوه ارائه جریانهای نقدی و تسعیر آن در استاندارد شماره 2 می باشد.

 

دامنه این استاندارد در مورد عملیات حفاظی فقط آن گروه از بدهیهای ارزی كه به عنوان حفاظی برای خالص سرمایه گذاری در یك واحد مستقل خارجی است را شامل میشود و سایر جنبه های عملیات حفاظی در این استاندارد مطرح نمی شود.

 

 عملیات تسعیر ارز به طور خلاصه به شرح زیر است:

 

عملیات ارزی :

معاملات ارزی در تاریخ شناخت اولیه با نرخ ارز در تاریخ انجام معامله ثبت می شود.

 

اگر در رابطه به معامله فوق دارایي و بدهی مانده داشته باشد به شرح زیر در تاریخ ترازنامه تسعیر میشود:

الف) اقلام پولی..............به نرخ ارز در تاریخ ترازنامه.

ب) اقلام غیرپولی پولی:

اگر به بهای تمام شده ثبت شده باشد —------به نرخ ارز تاریخ انجام معامله.

اگر به ارزش منصفانه ثبت شده باشد--------به نرخ ارز تاریخ تعیين ارزش منصفانه.

 

*هزینه استهلاك و استهلاك انباشته به نرخ ارز تاریخ انجام معامله تسعیر میشود.

*ذخیره م.م به نرخ ارز در تاریخ ترازنامه تسعیر میشود.

 

عملیات خارجی:

در این رابطه صورتهای مالی شركت فرعی، وابسته،مشاركت خاص و شعبه خارجی تسعیر میشود.

عملیات خارجی اگر اگرجزءلاینفك  واحد گزارشگر باشد مانند شعبه خارجی باشد:

 

اقلام پولی —------به نرخ ارز تاریخ ترازنامه.

اقلام غیر پولی اگر به بهای تمام شده ثبت شده باشد--------به نرخ ارز تاریخ انجام معامله.و

اقلام غیر پولی اگر به ارش منصفانه ثبت شده باشد--------به نرخ ارز تاریخ تعیین ارزش منصفانه.

درآمد و هزینه —--------------به نرخ تاریخ انجام معامله . در عمل نرخ میانگین.

 

و اگر جز  واحد مستقل خارجی باشد:

اقلام پولی و غیر پولی —-----------به نرخ ارز تاریخ ترازنامه.

درآمد و هزینه —--------------به نرخ تاریخ انجام معامله . در عمل نرخ میانگین.

 

✔️  تفاوت تسعیر ارز باید بعنوان درآمد و هزینه در صورت سود و زیان انعکاس یابد.